«Што зрабіла я ў жыцці, каб мяне разумелі, паважалі, цанілі дзеці, бацькі, родныя, калегі?», «Дзе чэрпаць сілы, натхненне?» – гэтыя і шматлікія іншыя пытанні неаднойчы задавала сабе гераіня майго сённяшняга аповеду.

Размова з Марыяй Аляксандраўнай вялася ў яе з густам абсталяванай кватэры. Кнігі па псіхалогіі, педагогіцы, зборнікі вершаў паэтаў розных гадоў без тлумачэння нагадвалі, што тут жыве настаўнік.

– Азіраючыся на пражытае, я магу з упэўненасцю сказаць, што для мяне самым вялікім захапленнем заўсёды была педагагічная работа, – гаварыла Марыя Аляксандраўна. – Мая маці – настаўніца рускай мовы і літаратуры. Сакрэтам яе поспехаў заўсёды, нават у самыя цяжкія часы, была вернасць прызванню. Яшчэ ў дзяцінстве я вельмі паважала прафесію настаўніка, а філалагічныя здольнасці, безумоўна, я атрымала ад мамы. Перада мной не стаяла пытанне: куды пайсці вучыцца? Я ведала: толькі ў педагагічны інстытут.

Скончыўшы Вінніцкую сярэднюю школу, што на Украіне, дзяўчына два гады працавала на шахце тэлефаністкай, а ў вольны ад работы час мэтанакіравана рыхтавалася да паступлення ў вышэйшую навучальную ўстанову. І радасці не было канца, калі даведалася, што пасля паспяховай здачы ўступных экзаменаў у Вінніцкі педінстытут яна залічана на філалагічны факультэт.

У інстытуце старанная студэнтка дадаткова вывучала іспанскую мову, захаплялася гімнастыкай. У гэты час сустрэла сваё каханне. Па сямейных абставінах прый-шлося перавесціся ў Львоўскі ўніверсітэт імя І. Франко.

– Пасля заканчэння ўніверсітэта пяць гадоў працавала настаўніцай рускай мовы і літаратуры ў Цярнопальскай сярэдняй школе, – працягвае Марыя Аляксандраўна. – На ўроках старалася не толькі захапіць дзяцей сваім прадметам, даць трывалыя веды, але хацелася, каб ім падабалася вучыцца. У сваёй рабоце імкнулася ўкараняць цікавыя методыкі, заўсёды сачыла за новаўвядзеннямі, улічвала перадавыя тэндэнцыі ў сістэме адукацыі.

Далейшы лёс склаўся так, што больш пяці гадоў прыйшлося жыць у Германіі, паколькі муж быў ваеннаслужачым. Але затым сям’я Белаус пераехала ў Беларусь.

– У 1979 годзе ўладкавалася ў Бобрскую сярэднюю школу і аб гэтым не пашкадавала ніводнага разу, – успамінае Марыя Аляксандраўна. – У гэтым калектыве я сустрэла аднадумцаў і прафесіяналаў. Падтрымку і дапамогу заўсёды адчувала і атрымлівала ад калег – Аляксандры Фамінічны Марозавай, Надзеі Сямёнаўны Цвятковай, Ніны Міхайлаўны Моік, Веры Андрэеўны Гурскай і многіх іншых настаўнікаў.

У хуткім часе, заўважыўшы арганізатарскія здольнасці настаўніцы, раённы аддзел адукацыі прызначае Марыю Аляксандраўну Белаус дырэктарам школы. І, дарэчы, на гэтай пасадзе яна працавала 13 гадоў. Разам з калегамі дырэктар школы імкнулася зрабіць навучальную ўстанову прыгожай, дагле-джанай, добраўпарадкаванай, утульнай і духоўна напоўненай. Педагагічная і адміністрацыйная дзейнасць дазволілі Марыі Аляксандраўне набыць каласальны вопыт. 

Марыя Аляксандраўна вельмі любіла сваю справу, яна займала вялікую частку жыцця, адлюстроўвалася ў думках, эмоцыях, учынках.

– З цеплынёй часам успамінаю, на якім высокім узроўні мы прывівалі любоў да працы нашым дзеткам, – гаварыла далей Марыя Аляксандраўна. – Паралельна з падрыхтоўкай да розных інтэлектуальных гульняў, удзелу ў конкурсах, алімпіядах вучні актыўна дапамагалі вырошчваць на прышкольным участку моркву, буракі, цыбулю, капусту. Вынікі працы – зусім танныя абеды для ўсіх школьнікаў. Загадчыца прышкольнага ўчастка Ніна Васільеўна Каландзёнак вельмі добрасумленна адносілася да сваіх абавязкаў. Разам з дзецьмі яе можна было ўбачыць на рабочым месцы і ўранку, і позна вечарам.

...Лёгкакрылай птушкай праляцеў час. Марыя Аляксандраўна, калі ўжо была на заслужаным адпачынку, яшчэ працавала ў сярэдняй школе № 3 г. Крупкі. І кожны дзень пры сустрэчах я адчувала, што побач з вучнямі настаўніца забывалася пра свой узрост, ад шчырага сэрца радавалася іх поспехам. Вопытам работы яна ахвотна дзялілася з калегамі: праводзіла майстар-класы, семінары, адкрытыя ўрокі. А лепшай узнагародай для яе падчас заняткаў заўсёды быў бляск зацікаўленых дзіцячых вачэй.

Вялікаму Гётэ належаць словы: «Тыя, у каго вучыліся, правільна называюцца нашымі настаўнікамі, але не ўсякі, хто вучыць нас, заслугоўвае гэтае імя». Я смела магу сказаць, што Марыя Аляксандраўна Белаус вартая такога высокага звання – настаўнік. Гэта яна, сціплая, прывабная жанчына, заўсёды здзіўляла ўсіх сваім педагагічным талентам, глыбокімі ведамі, добрым эстэтычным густам. Няхай жа ў дзень юбілею, паважаная Марыя Аляксандраўна, калегі, суседзі, вашы дзеткі і ўнукі дораць вам самыя цёплыя словы віншаванняў і пажаданняў.

Валянціна СКВАРКОЎСКАЯ, старшыня раённай ветэранскай арганізацыі педагогаў.