Гэтаму меркаванню Марыя Прохараўна Барабанава – ураджэнка і жыхарка вёскі Дакудава – верная ўсё свядомае жыццё. Сёння яна знаходзіцца ў дачкі ў Оршы, куды паехала, як кажуць, на зіму. Але ўсімі думкамі знаходзіцца на малой радзіме, дзе нарадзілася, жыла, працавала, заслужыла павагу і прызнанне не толькі сваіх аднавяскоўцаў, але і ўсёй вялікай краіны.Забягаючы наперад, хочацца прывесці словы, сказаныя Марыяй Прохараўнай падчас адной з сустрэч у Дакудаве.
– За сваё жыццё я атрымала шмат узнагарод, – гаварыла жанчына. – Але, безумоўна, галоўная для мяне – ордэн Леніна, уручаны 8 красавіка 1971 года. Дарэчы, у гэты ж дзень такую ўзнагароду атрымалі старшыня калгаса «Перамога» Аляксей Захаравіч Ліцвін і цялятніца эксперыментальнай базы «Эса» Ефрасіння Макараўна Стальмаховіч. Тады мне было толькі 37 гадоў. Здавалася, што крылы выраслі за плячыма. Такія ўзнёсласць і натхнёнасць былі, што не расказаць!
Аднак да такога прызнання многае давялося зведаць Марыі Прохараўне. Калі пачалося ваеннае ліхалецце, дзяўчынцы толькі-толькі споўнілася 7 гадоў. Бацька, вярнуўшыся з вайны, паспеў паставіць толькі зруб новага дома, бо да гэтага маці і чацвёра дзяцей жылі ў зямлянцы. Бясспрэчна, усе радаваліся яго вяртанню, але ж вайна ранай прыйшла за ім і пасля Перамогі.
– Мы, дзеці, бачылі, як нялёгка даводзіцца нашай маці, таму па магчымасці дапамагалі, як маглі. Зімой хадзілі ў школу, а ўлетку працавалі ў калгасе. Скідак на ўзрост не было. Трэба было ўзнімаць гаспадарку, і справа знаходзілася для кожнага. Таму да нялёгкай сялянскай працы я прывучылася з дзяцінства, – заўважыла Марыя Прохараўна.
Пасля заканчэння дзесяцігодкі дзяўчына засталася ў Дакудаве – не захацелася ехаць кудысьці з бацькоўскага дома. Адразу працавала ў паляводчай брыгадзе. Тэхнікі было няшмат, таму амаль з усімі сельскагаспадарчымі работамі спраўляліся ўручную: капалі бульбу, убіралі кармавыя буракі, паднімалі і вязалі лён, рассейвалі мінеральныя ўгнаенні.
Ішлі гады. Тут жа, у сваёй вёсцы, Марыя сустрэла трактарыста Мікалая Барабанава, і маладыя людзі пажаніліся. З паляводчай брыгады Марыя перайшла працаваць на мясцовую малочнатаварную ферму. У групе было 17 кароў, і падаіць іх трэба было ўручную.
– А што ж рабіць?! Хуценька справіўшыся па гаспадарцы дома, спяшалася на малочнатаварную ферму, – расказвала яна. – Да пяці гадзін раніцы дойка павінна быць закончана, бо няспрытных пастух чакаць не стане, выганіць статак на пашу. Я і сёння сама здзіўляюся, як удавалася паспяваць усюды ў тэрмін. Але ж маладосць здольна зрабіць усё. Адпрацаваць дзень, а затым яшчэ і весяліцца на вясковых вячорках...
Як успамінае Марыя Прохараўна, добрым стымулам у рабоце было тое, што з кожным годам жыццё наладжвалася, у калгас пачала паступаць тэхніка, ручная работа ўступіла машынам, у доме з’явіўся дастатак. Дастаткова багатыя былі рацыёны кармлення нават у зімова-стойлавы перыяд. Улетку ж жывёла пасвілася па добрым травастоі. Менавіта таму на ферме і атрымлівалі высокія надоі.
Зазначым, што Марыя заўсёды была перадавой даяркай. На калгасных сходах яе ставілі ў прыклад, на стэндах, дзе фіксаваліся вынікі спаборніцтва паміж аператарамі машыннага даення, прозвішча Марыі Барабанавай стаяла ў першым радку. Яе неаднаразова дэлегавалі на злёты перадавікоў жывёлагадоўчай галіны. Яна захоўвае шматлікія ўзнагароды за працу, і галоўная з іх – ордэн Леніна. Варта дадаць, што ў 1971-75 гадах яна была дэпутатам Вярхоўнага Савета БССР.
Малочнатаварную ферму яна пакінула, калі з’явіліся праблемы са здароўем. Аднак, як прызнаецца Марыя Прохараўна, без работы сядзець не магла. І таму, падлячыўшыся, перайшла ў паляводчую брыгаду. З 1978 года Марыя Прохараўна працавала памочнікам брыгадзіра. На заслужаны адпачынак пайшла толькі ў 1992 годзе.
– Я і сёння часта ўспамінаю сваіх калег – Марыю Лукашэвіч, Марыю Голуб, Соф’ю Буднік, Марыю Пятроўскую, Галіну Хадасевіч, Марыю Кручок. Поспехаў мы дабіваліся дзякуючы брыгадзіру МТФ «Дакудава» Мікалаю Крукоўскаму і заатэхнікам Любові Голуб і Валянціне Сідляронак. Наогул, маё жыццё багатае на сустрэчы з вядомымі людзьмі. Асабіста ведала першага сакратара ЦК КП Беларусі Пятра Міронавіча Машэрава, які прылятаў у калгас «Бальшавік» на самалёце, бачыла і старшыню Савета Міністраў БССР Ціхана Якаўлевіча Кісялёва, іншых дзяржаўных дзеячаў. Як бачыце, мне ёсць што расказаць сваім унукам і праўнукам. Задаволена, што і сёння патрэбна людзям, бо да мяне звяртаюцца за парадай і падказкай.
Напрыканцы гутаркі міжволі падумалася: выснова Марыі Прохараўны, што менавіта праца робіць чалавека высакародным і дае прыгажосць яго душы – верная на ўсе 100 працэнтаў!
