Такога яшчэ не было
Як вынік – вобласць сярод іншых рэгіёнаў рэспублікі займае першае месца па валавой вытворчасці збожжа, бульбы, агародніны, малака, мяса, яек; другое – па вытворчасці цукровых буракоў, ільновалакна, сярэдняму надою малака ад каровы.
Усяго ж сёлетні каравай Міншчыны (без кукурузы) важыць 2 002 600 тон! Такога ў нас ячшэ не было. 809 экіпажаў намалацілі па 1 000, 173 – па 2 000, 27 – па 3 000 тон зерня. А дзяржынскія аграрыі і ўвогуле праславілі Міншчыну на ўсю краіну.
Пабіў усе рэкорды экіпаж камбайна Сяргея Максімца і Васіля Зуры з адкрытага акцыянернага таварыства «Крутагор’е-Петкавічы». На іх рахунку 6 000 тон збожжа! Прычым працавалі хлопцы на камбайне айчыннай вытворчасці КЗС 21-24 КР.
Дарэчы, Мінская вобласць смела пайшла на такі эксперымент: калі куплялі гэты камбайн, ён ужо быў серыйным, але цікава тое, у якой колькасці яго набылі. Цэлых 40 адзінак – такое ўпершыню было зроблена ў Рэспубліцы Беларусь. Кіраўніцтва рэгіёна зрабіла стаўку на энерганасычаную тэхніку, і яна сябе апраўдала.
Сяргей Максімец – крутагорскі хлебароб, а Васіль Зура – работнік «Гомсельмаша». І правільна, вытворцы павінны на практыцы адчуць, як паводзіць сябе машына, на што яна здольная і што трэба, каб надалей зрабіць яе больш дасканалай.
Што ж, бачым, наша айчынная тэхніка – на вышыні. Як сказаў Кіраўнік нашай краіны Аляксандр Лукашэнка, віншуючы аграрыяў з прафесійным святам: «Хлопцы на айчынным серыйным камбайне «Палессе» намалацілі больш за 6 тысяч тон збожжа, пакінуўшы далёка ззаду хвалёныя «Клаасы» і «Джон» . Удумайцеся, гэта два эшалоны хлеба, адзін экіпаж! Гэта той вынік, да якога мы павінны імкнуцца!»
Але не толькі на палетках адзначыліся аграрыі Міншчыны. Старшыня Мінаблвыканкама Аляксандр Турчын падчас ушанавання працаўнікоў АПК адзначаў:
– У нас атрымалася магія лічбаў: 2 млн тон збожжа і 2 млн тон малака. Але гэтыя лічбы маюць пад сабой эканамічныя разлікі і абгрунтаванасць. Мы разумеем, колькі нам трэба збожжа, каб забяспечыць галіну жывёлагадоўлі. І мы разумеем, колькі нам трэба малака, каб забяспечыць эфектыўную загрузку перапрацоўчых магутнасцяў вобласці.
Яшчэ адзін значны вынік – эканамічная эфектыўнасць.
– Мы істотна скарацілі колькасць стратных прадпрыемстваў, нарасцілі аб’ёмы прыбытку ў сельскай гаспадарцы. Для мяне гэта самы галоўны прыярытэт, – падкрэсліваў кіраўнік вобласці. – Трэці наш вынік, дасягненне – рост экспарту, у тым ліку ў Расійскую Федэрацыю. І апошні мой візіт у Ленінградскую вобласць гаворыць пра тое, што ў нас ёсць значныя перспектывы, куды рухацца ў гэтым напрамку. Таксама для мяне важна рашэнне Прэзідэнта, рашэнне Урады аб будаўніцтве ў галіне вялікай колькасці малочнатаварных ферм. Якія, безумоўна, у сярэднетэрміновым і кароткатэрміновым перыядзе дадуць свой значны эфект.
Што ж, у бліжэйшыя два-тры гады будзем чакаць рывок у жывёлагадоўчай галіне.
Старыя фермы, шмат у чым не прыстасаваныя да сучасных умоў працы, плануецца трансфармаваць, жывёлу пераводзіць у нармальныя ўмовы размяшчэння.
Дарэчы, тут нельга не зрабіць акцэнт на тым, што ў Крупскім раёне раней пайшлі па такім шляху, была праведзена рэарганізацыя ў жывёлагадоўчай галіне, што адразу ж дало станоўчыя вынікі ў вытворчасці малочнай прадукцыі. Так што, можна ўлічваць у рабоце і вопыт крупчан.
Мадэрнізацыя і развіццё аграпрамысловага комплексу сталічнага рэгіёна, новая тэхніка і тэхналогіі, сучасныя вытворчыя аб’екты – па такім шляху ідзе развіццё галіны, і гэта мы бачым ва ўсіх раёнах.
А што ж такога эксклюзіўнага ёсць на тэрыторыі Міншчыны з таго, што ўплывае на нейкія агульныя, або ўласныя працэсы?
Залаты запас
У РУП «Навукова-практычны цэнтр НАН Беларусі па земляробстве», які размяшчаецца паміж Жодзіна і Смалявічамі, створаны Нацыянальны банк насення генетычных рэсурсаў карысных у гаспадарцы раслін. У свой час мне давялося пабываць у гэтым незвычайным месцы, калі пачынаеш паглыбляцца ў тэму, то адчуваеш сапраўднае трапятанне. Па-першае, што кінулася ў вочы, там працуюць фанаты сваёй справы, якія могуць пра кожнае зернейка распавядаць гадзінамі. А гаварыць ёсць пра што. Банк насення налічвае больш за 46,7 тысячы калекцыйных узораў, у тым ліку збожжавых, кармавых, зернебабовых, крупяных, алейных, тэхнічных, агародніны, лекавых і раслін з вострым пахам, і нават пустазелля – ўсё-ўсё, што расце ў Беларусі, і не толькі. Калекцыйны фонд прадстаўлены ўнікальнымі ўзорамі больш чым са 126 краін свету.
Банк стварылі за адносна кароткі час, і працу беларускіх вучоных высока ацанілі на сусветным узроўні. А, напрыклад, беларускі гатунак пшаніцы «Капылянка» прызнаны ўнікальным па хлебапякарнай якасці і закладзены ў планетарнае сховішча ў льдах на востраве Шпіцберген, дзе збіраюць лепшыя ўзоры з усёй планеты. І не толькі гэты гатунак.
Нацыянальны банк насення ўжо аб’яўлены нацыянальным здабыткам. Гэта біялагічная аснова для забеспячэння харчовай бяспекі краіны, якая садзейнічае яе эканамічнаму развіццю.
Пашчасціла трапіць у сховішча Нацыянальнага банка насення. Яно падзелена на некалькі секцый. На высокіх стэлажах у шкляных ёмістасцях – разнастайныя віды насення, кожны ўзор прамаркіраваны. Апроч назвы паказаны інвентарны нумар і год збору. Самая шматлікая па колькасці ўзораў – калекцыя пшаніцы.
Секцыі – гэта герметычныя камеры. У камерах сярэднетэрміновага захоўвання калекцыйныя ўзоры знаходзяцца пры тэмпературы плюс 3 градусы. У такіх умовах насенне захоўвае жыццяздольнасць да 15 гадоў. Асабліва важныя ўзоры, донары і крыніцы гаспадарча каштоўных прыкмет, як і ўвесь беларускі генафонд насенных раслін, – у камеры доўгатэрміновага захоўвання (тэмпература там мінус 18 градусаў). У спецыяльных вакуумных металізаваных пакетах без доступу вільгаці, святла, кіслароду насенне можа захоўваць усходжасць і генетычную цэласнасць да 40 гадоў без перасеву.
Сабраны тут генафонд – краевугольны камень стварэння беларускіх сартоў збожжавых, кармавых і тэхнічных культур на аснове сучасных метадаў селекцыі, надзейны фундамент устойлівага развіцця раслінаводства, харчовай і біялагічнай бяспекі краіны. Гэта наш залаты запас у раслінаводстве.
Крылатыя працаўнікі
Як аказалася, шчыруюць у раслінаводстве не толькі людзі. Лабараторыя па вывядзенні чмелясямей створана на базе агракамбіната «Ждановічы» і паспяхова працуе з 2001 года. За больш чым два дзясяткі гадоў спецыялісты гэтага структурнага падраздзялення, аналагаў якому няма ў краіне, змаглі не толькі дасягнуць высокіх вынікаў у селекцыйнай рабоце, але і сур’ёзных маштабаў вытворчасці, якая здольна забяспечыць рабочымі чмялінымі сем’ямі як свае цяпліцы, так і іншыя буйныя гаспадаркі Беларусі.
Даследчыкі сцвярджаюць, што да 80% кветкавых раслін апыляецца менавіта біятычным метадам, гэта значыць з дапамогай насякомых. А сакрэт у тым, што чмель больш працаздольны, чым пчала, ён больш магутны і не такі далікатны. Калі ўзяўся за працу, то сядзе на кожную кветку. Менавіта таму расліны, апыленыя працоўнымі чмялямі, добра плоданасяць. Ды і таварны выгляд іх значна паляпшаецца.
Працэс вывядзення сем’яў вельмі складаны і карпатлівы. Магутнасць лабараторыі складае каля дзвюх тысяч чмелясямей у год. Тысяча выкарыстоўваецца для патрэб камбіната, другая ідзе на рэалізацыю.
Працаздольнасць лабараторнай пчалінай сям’і складае прыкладна два з паловай месяцы. Гэтага дастаткова на адзін сезон. Дарэчы, тыя, хто прыжыліся ў мясцовасці, вылецелі з гнязда маткі і ўдала перазімавалі, могуць стварыць новую сям’ю ўжо наступнай вясной у дзікай прыродзе.
У камплекце з сямейкай, дзе налічваецца каля 60-80 працоўных чмялёў на чале са чмеляматкай, ідзе асаблівы сіроп, рэцэпт якога трымаецца ў строгім сакрэце.
Шанэль – мадэль
Можа падацца дзіўным, што ў кантэксце нашага аповяду мы павялі размову пра французскую вытанчанасць. І тут насамрэч ёсць чаму падзівіцца. Шанэль – карова галшцінскай пароды з ААТ «Гастэлаўскае» Мінскага раёна. А знакамітая яна тым, што сёлета падчас рэспубліканскага конкурсу «Лепшая племянная карова малочнай пароды» у рамках міжнароднай спецыялізаванай выставы «Белагра-2022» яна стала пераможцай сярод кароў II лактацыі (сярэдні надой 1 1794 кг, тлушч 3,35%, бялок 3,37%).
Як было зазначана, вырасціць чэмпіёнку ўдалося дзякуючы добраму догляду і прафесійнай рабоце селекцыянераў, урачоў, асемянатараў і ўсяго калектыву малочнатаварнага комплексу «Канюцічы».
Усяго ж на конкурсе былі прадстаўлены 24 каровы з усіх абласцей Беларусі.
Дарэчы, Шанэль – не адзіная прадстаўніца сталічнага рэгіёна. Сярод кароў III лактацыі пальму першанства атрымала Сірэна з СВК «Агракамбінат «Сноў» Нясвіжскага раёна (сярэдні надой 13 513 кг, тлушч – 3,49%, бялок – 3,26%).
А вось Беларусачка з СВК «Азёры» Гродзенскага раёна стала не толькі пе-ршай сярод кароў чацвёртай лактацыі, але і чэмпіёнкай конкурсу. Так што, нашым, мінскім, «прыгажуням» ёсць куды імкнуцца.
Фота «СБ. Беларусь сегодня».
