З нагоды свята ў бібліятэцы сярэдняй школы № 1 г. Крупкі прайшоў урок «Пачатак пачаткаў», які правяла настаўніца беларускай мовы і літаратуры Аксана Уладзіміраўна Бялаўская. Да месца адзначыць, што ў бібліятэцы аформлены кніжныя паліцы: «Кнігі мудрыя радкі» – да Дня славянскага пісьменства і культуры, «Мой любы край» і «Нам засталася спадчына» – да Года малой радзімы, змешчаны выказванні вялікіх людзей пра кнігі.
Падчас уроку быў праведзены своеасаблівы экскурс у гады сівой даўніны, тут успомнілі тых асоб, якія пракладвалі славянам шлях да пісьменства і культуры. У прыватнасці, Аксана Уладзіміраўна заўважыла:
– Калі мы сёння жывём у безлічы кніг, газет і часопісаў, а чытаць і пісаць вучымся ледзь што ні з пялёнак, – рэдка прыходзіць у галаву: як наогул узнікла ў нас пісьменства? І што звычныя нам з дзяцінства літары маюць сваю даўнюю гісторыю, звязаную з імёнамі святых раўнаапостальных Кірыла і Мяфодзія. Да шчасця, захаваўся старадаўні славянскі спіс «Пахвалы святым Кірылу і Мяфодзію», у якім вось што гаворыцца аб вынаходніцтве славянскай азбукі: «Произвели своё дело, полагаясь не на чужую основу, а сызнова буквы изобрели». Варта адзначыць, што Мяфодзій, атрымаўшы добрую дамашнюю адукацыю, яшчэ ў маладосці стаў ваяводам адной са славянскіх абласцей Візантыі, дзе навучыўся славянскім звычаям. Кірыла з дзяцінства палюбіў прамудрасць, шмат чытаў, вучыўся разам з маленькім імператарам Міхаілам, стаў адным з ранніх хрысціянскіх філосафаў. Менавіта Кірыла склаў славянскую азбуку і пачаў перакладаць з грэчаскай мовы асноўныя богаслужэбныя кнігі. «Спачатку было Слова і Слова было ў Бога, і Слова было Бог», – згодна падання, гэта былі першыя словы, напісаныя па-славянску.
Размова вялася таксама аб тым, што браты Кірыла і Мяфодзій былі не толькі святымі паплечнікамі, але і бліскучымі лінгвістамі, неаднаразова прымалі ўдзел у навуковых дыспутах свайго часу, а пераклады Святога Пісання на славянскія мовы, зробленыя імі, сталі фундаментам развіцця славянскіх культур.
Прыемна было чуць багатую, сакавітую, пявучую беларускую мову з вуснаў настаўніцы. Сваё веданне роднай мовы паказалі і вучні, якія пранікнёна чыталі вершы, што праслаўляюць нашу Беларусь, наш любы край, нашу мілую Крупшчыну. Наогул, у Год малой радзімы ў школе амаль штодзень праводзяць мерапрыемствы, прэзентацыі, выставы, конкурсы выразнага чытання, сачыненняў пра Бацькаўшчыну. А ўчора, напрыклад, вучні з задавальненнем слухалі музыку беларускіх ансамбляў.
Сапраўды імёны асветнікаў Кірыла і Мяфодзія сталі сімвалам культурнай еднасці і самастойнасці славянства. Бо менавіта дзякуючы ім, было вынайдзена славянскае пісьменства, якое з’явілася асновай стварэння літаратурнай мовы і ў Старажытнай Русі.