– У чым прычына замору рыб? Зімой скарачаецца працягласць светлавога дня, а ў вадаёмах утвараюцца ледзяны і снежны покрывы. З-за гэтага замаруджваецца працэс насычэння вады кіслародам, а фотасінтэз праходзіць менш актыўна. Гэта значыць, падводныя расліны выпрацоўваюць меншую колькасць кіслароду. Як вынік, на малапраточных вадаёмах і ўзнікае паяўленне замору рыбы. Адметна, што нават не спецыяліст можа яго ўстанавіць. Для гэтага трэба ўважліва назіраць за лункай: калі ў ёй з’яўляюцца вадаплаўныя насякомыя або малёк, значыць, кіслароду не хапае.

– Раскажыце, калі ласка, ці ёсць на Крупшчыне вадаёмы, у якіх могуць адзначацца заморы рыбы?

 – Зімовы замор звычайна ўзнікае ў межах кожнага асобнага вадаёма не паўсюдна, а на асобных участках, плошчы якіх змяняюцца з году ў год. Да ліку вадаёмаў, якія характарызуюцца (адзінкавыя выпадкі!) заморнымі паяўленнямі, у нашым раёне адносяцца возера Радомля, рака Бобр (вёскі Вялікае Горадна, Малое Горадна, Выдрыца).

– Наколькі мне вядома, спецыялістамі праводзяцца лабараторныя даследаванні вадаёмаў. Што вы скажаце на гэты конт?

– Сапраўды, гэта робіцца ў нас сістэматычна. Апошнія абследаванні паверхневых водных аб’ектаў праводзіліся 10 і 24 студзеня бягучага года. Начальнікам раённай інспекцыі прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя і загадчыкам Барысаўскай лабараторыі аналітычнага кантролю РЦАК праведзена абследаванне ракі Бобр, якая працякае па вёсках Выдрыца, Вялікае Горадна і Малое Горадна. Рэзультаты наступныя: 11,6 мгО2/дм3 пры норме 6 мгО2/дм3, хвалявання і гібелі рыбы не адзначалася. У тыя ж дні пробы на правядзенне гідрахімічных даследаванняў былі ўзяты і з возера Радомля, размешчанага ля вёскі Вялікія Хальнявічы. Згодна акта адбору проб, канцэнтрацыя кіслароду тут склала 4,6 мгО2/дм3 пры норме 4 мгО2/дм3.

– А якія меры дазваляюць папярэдзіць гібель рыбы пры ўзнікненні перадзаморных з’яў?

– Для папярэджання гібелі рыбы неабходна ўносіць вапну. Вапнаванне садзейнічае раскладанню і паскарэнню мінералізацыі арганічнага рэчыва, а таксама паляпшэнню газавага рэжыму, нейтралізуе кіслую рэакцыю вады. Нягашаную вапну ўносяць у вадаём у разліку 1-2 ц/га. Пры выкарыстанні гашанай вапны або молатага вапняку нормы ўнясення павялічваюцца адпаведна ў 1,3 і 1,8 разы. Яшчэ адна мера – выраб лунак. Колькасць іх залежыць ад плошчы вадаёма і ў сярэднім складае 3-5 штук на гектар. Лункі неабходна рабіць у цэнтры вадаёма і па яго перыметры, дзе глыбіня непрамерзлага слою складае 50–60 см. А для таго, каб абагаціць іх паветрам, трэба ўставіць снапы з чароту, рагозу і іншых полых «дыхаючых» раслін. Можна зрабіць і аэрацыю вады – гэта калі пад лёд падаецца атмасфернае паветра, якое рассякаецца ў вадзе да дробнадысперсных шарыкаў з кіслародам.

Напрыканцы яшчэ раз заклікаю не быць раўнадушнымі: некалькі зробленых вамі лунак – гэта дадатковая колькасць кіслароду ў вадзе і рыбе будзе дыхацца лягчэй.