krupki.by

ru RU be BE en EN


Партызанскае жыццё Віктара Чыбірака было поўна трывог і што­дзённай рызыкі

Автор / Земляки / Чацвер, 02 Красавік 2020 10:19 / Просмотров: 748
Фотапартрэт Віктара Фёдаравіча ЧЫБІРАКА зроблены напярэдадні яго 60-годдзя, якое ён адзначаў на другі дзень пасля свята Перамогі. Май, 1984 год.
Фотапартрэт Віктара Фёдаравіча ЧЫБІРАКА зроблены напярэдадні яго 60-годдзя, якое ён адзначаў на другі дзень пасля свята Перамогі. Май, 1984 год.

Колькі давялося перажыць нашым землякам – жыхарам шматпакутнай і гераічнай зямлі беларускай! Іх юнацтва было апалена самай кровапралітнай у гісторыі чалавецтва вайной. Сталасць прыходзіла да іх разам з мужнасцю, з пачуццём адказнасці за лёс Радзімы.

Так было і з Віктарам Фёдаравічам Чыбіраком, які доўгі час жыў у Крупках, працаваў механізатарам у калгасе  «Перамога». Нарадзіўшыся ў сям’і патомных хлебаробаў, ён ніколі не думаў пакідаць родную вёску Казёл, што ў Круглянскім раёне. За год да вайны стаў працаваць на трактары. Страчаць бы юнаку ў полі мірныя світанкі, ды адзін з іх, ня­дзельны, 22 чэрвеня 1941 года засланілі чорныя хмары...

І равеснікі Віктара, год нараджэння якіх не падлягаў мабілізацыі, засталіся на акупіраванай ворагам тэрыторыі. У хуткім часе большасць іх уключыцца ў актыўную барацьбу з акупантамі.

Не думаў адседжвацца дома і камсамолец Чыбірак. Усхвалявана лавіў чуткі, што ў лесе, каля вёскі Папарнае, знаходзіцца група савецкіх воінаў, якія засталіся для арганізацыі партызанскай барацьбы. Рашэнне было адзіным і цвёрдым: закончыцца зіма – і ў лес. Каб было з чым ісці да партызан, збіраў зброю, якая заставалася ля дарог пасля адступлення нашых войск. Схаваў у надзейным месцы некалькі вінтовак і гранат, аўтамат і шмат патронаў...

І вось у пачатку чэрвеня 1942 года з адным з народных мсціўцаў Віктар Чыбірак са сваім старэйшым братам Міхаілам прыходзіць у атрад Сяргея Георгіевіча Жуніна. Вось што піша аб гэтым камандзір партызанскага атрада, а затым брыгады, Герой Савецкага Саюза Сяргей Жунін у сваёй кнізе ўспамінаў «Ад Дняпра да Буга»: «З вёсак нашы прапагандысты вярталіся не адны. З вёскі Папарнае ў атрад прыйшоў Аляксей Пацёмкін, з Ухвалы – Барыс Крывашэін, Міхаіл Ільюшын, Іван Ясінскі, са Старой Слабады – Іван Карэцкі, Ягор і Фёдар Рыбачонкі, з Казла – Міхаіл і Віктар Чыбіракі. Гэта былі смелыя і надзейныя людзі. Перш чым пайсці ў атрад, яны ў многім дапамагалі нам будучы сувязнымі».

Так пачалося партызанскае жыццё Віктара, поўнае трывог і што­дзённай рызыкі. Яго залічылі ва ўзвод разведкі. Менавіта ў тыя дні ў шматкіламетровых начных пераходах, у сутычках з ворагам пры разведцы боем, пры дыверсіях на чыгунках і шашэйных дарогах, у баях пры нападзенні на варожыя гарнізоны гартаваўся характар маладога абаронцы Радзімы-маці, якой ён даў клятву вернасці на ўсё жыццё. Тым больш, што толькі Радзіма засталася для яго адзінай маці, бо маці, якая нарадзіла, а таксама баць­ку і сястру фашысты расстралялі і спалілі ў іх хаце, калі ён пайшоў у партызаны. Віктар Чыбірак бясстрашна помсціў ворагу за пакуты савецкага народа, за загінулых родных. Аб мужнасці яго сведчаць зноў жа ўспаміны камандзіра 8-й партызанскай брыгады Сяргея Жуніна: «У адну з лістападаўскіх начэй 1942 года партызаны нашых трох атрадаў незаўважна падышлі да Шапялевічаў. У казарме варожага гарнізона свяціў агеньчык. Міхаіл Жэбуртовіч з братам Мікалаем, Аляксей Пацёмкін, Мікалай Лобач, Мікалай Лясун, Міхаіл Чыбірак і яго брат Віктар падпаўзлі да казармы і ўдарылі з аўтаматаў. Адначасова іх таварышы кінулі гранаты. Немцы выскок­валі праз вокны  кацельні ў бялізне. І ў гэты час з іх дзота застракатаў кулямёт. Віктар Чыбірак падкраўся і кінуў супрацьтанкавую гранату. Варожая агнявая кропка змоўкла».

– Так, нагадваю такі выпадак, –  гаварыў падчас нашай сустрэчы больш за 35 гадоў таму Віктар Фёдаравіч. – Вось колькі гадоў мінула, а памятаюцца розныя сутычкі з ворагам, тым больш – буйныя аперацыі, якой была, напрыклад, пры разгроме варожага гарнізона на станцыі Слаўнае, або баі, калі прарывалі блакаду.

У 1944 годзе, пачынаючы з лютага, 8-я партызанская брыгада, якая да гэтага дзейнічала ў Круглянскім, Крупскім, Бярэзінскім, Бялыніцкім, Талачынскім і іншых раёнах усходняй Беларусі, пачала баявыя дзеянні на захадзе краіны, у Брэсцкай вобласці. Ваяваў тут і партызанскі разведчык Віктар Чыбірак. У ліпені ж, актыўна дапамагаючы наступленню нашай арміі, партызанскія атрады брыгады сустрэліся з яе перадавымі часцямі. Многія з народных мсціўцаў пераводзіліся ў армейскія падраздзяленні. Цяпер ужо франтавым разведчыкам стаў Віктар Чыбірак.

–  Не пашанцавала дайсці да Берліна. Быў паранены пад Кёнігсбергам і на фронт больш не трапіў, –  успамінаў ветэран.

Так, на фронт Віктар Фёдаравіч больш не трапіў, тым больш, што ў хуткім часе краіна адзначыла сваю перамогу над фашысцкай Германіяй. Але да апошніх дзён былы партызан заставаўся верным дадзенай у дні яго трывожнай маладосці клятве сумленнага служэння сваёй Радзіме.

З першага мірнага дня ён працаваў механізатарам, працягваючы хлебаробскую справу бацькоў. І рабіў яе як належыць чалавеку, які адстаяў права на мірную працу ў смяротнай барацьбе. Нездарма да баявых узнагарод –  медалёў  «Партызану Айчыннай вайны» 2-й ступені і «За перамогу над Германіяй» –  дабавіліся ўзнагароды мірнага фронту: медаль «За працоўную доблесць» і ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга, а таксама нагрудныя знакі «Пераможца сацыялістычнага спаборніцтва», «Удзельнік выстаўкі ВДНГ» і іншыя.

Па ўсім адчувалася, што час не можа сцерці з яго памяці жахлівы вобраз вайны. І Віктар Чыбірак лічыў сваім абавязкам расказваць тым, хто не бачыў яе, што гэта такое. І жыве вайна ў нашых сэрцах горкай памяццю, перададзенай ад старэйшых пакаленняў.

Автор

Татьяна Толкачева

Татьяна Толкачева

Актуально

В Крупской ЦРБ работает Центр дружественный подросткам «Радуга»

По всем вопросам сохранения репродуктивного здоровья, современной контрацепции, профилактике зависимостей, кожно-венерологических заболеваний, психологической помощи, формирования здорового образа жизни вы получите консультацию специалистов Центра! Помощь может быть оказана анонимно.

График работы: Понедельник-пятница: 8.00-17.00, обед 13.00-14.00. Центр расположен на 2-м этаже лечебного корпуса, кабинет 18. Консультация проводится по предварительной записи по тел. 5-51-11

Please publish modules in offcanvas position.