У першай публікацыі размова пра сям’ю медыкаў Мікульскіх. Сям’ю, якая стварылася на фронце, разам прайшла ўсе ваенныя і жыццёвыя выпрабаванні. Ягор Захаравіч працаваў фельчарам. У гады вайны – афіцэр, старшы лейтэнант медыцынскай службы, кавалер чатырох баявых ордэнаў і пяці медалёў. А пасля вайны атрымаў і мірную ўзнагароду – медаль «За працоўную адзнаку»  на пасадзе ўрача ФАПа ў вёсках Грыцкавічы і Янаўшчына.

Ягор Захаравіч Мікульскі з чэрвеня 1941 года на фронце.  Ён зведаў цяжкія першыя месяцы вайны, удзельнічаў у абароне Сталінграда.  Сваю першую ўзнагароду – медаль «За адвагу»  атрымаў за выратаванне 25 параненых байцоў і камандзіраў і за асабістую мужнасць. Прыкрываючы параненых, «…товарищ Микульский в д. Килькино (Украина, – Д.Х.) с двумя командирами отбили контратаку фрицев в количестве 30 человек из оружия фашистов».

Вось што адзначалася ва ўзнагародным лісце, дзе ён прадстаўлены да ордэна Чырвонай Зоркі: «Двигаясь в боевых порядках танков, тов. Микульский проявил исключительную заботу о сохранении здоровья своим боевым товарищам, несмотря на трудные условия, эвакуировал непосредственно с поля боя 25 раненых товарищей. В бою за населенный пункт Чесновку, когда был подбит танк Савкина, тов. Микульский лично вытащил раненых танкистов из горящей машины, оказал им первую помощь и отправил в госпиталь. В боях за город Умань тов. Микульский вместе с танкистами первым ворвался в город, где оказал нескольким нашим десантникам медицинскую помощь».

Другі ордэн Чырвонай Зоркі лейтэнант Мікульскі атрымаў ужо за баі на тэрыторыі Польшчы, калі каля горада Любліна пад моцным артылерыйскім і мінамётным агнём у час бою ён здолеў аказаць медыцынскую дапамогу і эвакуіраваць у медсанбат каля 30 параненых байцоў і афіцэраў. Акрамя ордэна, у баях на польскай зямлі Мікульскі быў узнагароджаны і медалём «За вызваленне Варшавы».

Пераможны 1945 год Мікульскі сустрэў ужо на тэрыторыі Германіі. Ордэн Айчыннай вайны другой ступені ён атрымаў не толькі за выратаванне з поля бою 26 параненых салдат, але і за смелы подзвіг, калі, нягле­дзячы на смяротную небяспеку, здолеў прабрацца ноччу на занятую ворагам тэрыторыю да падбітага танка, аказаць дапамогу і вынесці адтуль да сваіх параненага танкіста. Ужо ў баях непасрэдна на подступах да Берліна старшы лейтэнант Мікульскі здзейсніў яшчэ адзін подзвіг, за што быў узнагароджаны ордэнам Айчыннай вайны першай ступені. Вось што аб гэтым адзначалася ва ўзнагародным лісце: « Тов. Микульский показал себя смелым, храбрым воином. В период боевых действий с 14 по 21 апреля он все время находился в боевых подразделениях. 16 апреля 1945 года в районе населенного пункта Неё-Розенталь, несмотря на ураганный обстрел противника, тов. Микульский эвакуировал с поля боя 15 человек тяжело раненых.  19 и 20 апреля 1945 года в районе деревень Предислов, Клостердорф и Фалькенберг вынес с поля боя 19 тяжело раненых солдат и офицеров».

Вайну Ягор Захаравіч закончыў у Берліне з яшчэ адной узнагародай – медалём «За ўзяцце Берліна».

Пражыў ён нядоўгае жыццё. Як пісала пазней яго дачка, «здоровье свое отец потерял на фронте. Он прошел путь с частями 20-й танковой армии  от Сталинграда, где он отморозил ноги, до Берлина, спасая раненых, оказывая им помощь».

Там жа, на вайне, Мікульскі пазнаёміўся і звязаў сваё жыццё за медыцынскай сястрой Клаў­дзіяй Піліпаўнай. Разам сям’я і пераехала ў 1947 годзе ў вёску Грыцкавічы. Успамінала Клаўдзія Піліпаўна:

«У жніўні 1947 года майго мужа і мяне накіравалі працаваць у Грыцкавіцкі ФАП, які абслугоўваў 10 вёсак з колькасцю насельніцтва 3 тысячы чалавек. Адлегласць паміж вёскамі была 10-15 кіламетраў. Вайна ў беларускіх вёсках пакінула цяжкую спадчыну: антысанітарыя, галеча, заразныя хваробы. Лю­дзі харчаваліся вельмі дрэнна, таму страўнікавыя захворванні былі вельмі распаўсюджаны як сярод дарослых, так і дзяцей. Дзяржава і калгасы чым маглі, дапамагалі нам, медыкам. Спачатку мы з мужам пачалі барацьбу з малярыяй. За два гады, у асноўным, ліквідавалі яе. Пасля гэтага асноўную ўвагу накіравалі на бараць­бу з грыбковымі захворванням. Да 1952 года і яны былі пераадолены. За гэта муж, як загадчык ФАПа, атрымаў медаль «За працоўную адзнаку». Затым узяліся за страўнікавыя захворванні… Паступова справа наладзілася. Своечасова рабіліся прышчэпкі, у кожнай вёсцы былі санітарныя пасты, у школах створаны арганізацыі Чырвонага Крыжа…Усе гэтыя 15 гадоў працы ў Грыцкавічах, Лісічане, Янаўшчыне былі аддадзены людзям. Яны ў любы час дня і ночы маглі атрымаць неабходную дапамогу, часам, калі трэба было тэрмінова, ішлі за 10-15 кіламетраў і ў любое надвор’е. Прыходзілася працаваць за хірурга, за акуліста і за педыятра»…

Трэба адзначыць, што і медаль «За працоўную адзнаку», і знак «Выдатнік аховы здароўя БССР», атрыманы Ягорам Захаравічам у 1955 годзе, па праву належаць усёй сям’і Мікульскіх, дзе не дзялілі абавязкі, усё рабілі разам.

Такі жыццёвы шлях медыкаў, людзей самай мірнай прафесіі, якія не здрадзілі клятве Гіпакрата і ваеннай прысязе ў самыя цяжкія перыяды гісторыі сваёй краіны, людзей, якія прыбліжалі Дзень Перамогі.

Дзмітрый ХРОМЧАНКА, кандыдат гістарычных навук.