Пачалі перш за ўсё з аднаўлення матэрыяльнай базы, бо на пачатку мірнага жыцця ў раёне захавалася толькі чацвёртая частка памяшканняў клубаў і хат-чытальняў, прычым амаль увесь кніжны фонд бібліятэк за гады акупацыі быў знішчаны.

Для правядзення культурных мерапрыемстваў, дэманстрацыі праз кінаперасоўкі мастацкіх і дакументальных фільмаў, выкарыстоўвалі памяшканні школ, кантор, часам па дамоўленнасці з гаспадарамі  і жылыя памяшканні. Тым не менш, нягледзячы на нямалыя цяжкасці, у раёне паступова аднаўлялася культурна-масавая работа, пачалі праводзіцца агляды мастацкай самадзейнасці.

Першым кінафільмам, які пачаў дэманстравацца ў раёне ў прыстасаваных памяшканнях, быў дакументальны фільм «Радуга» пра барацьбу супраць акупантаў. Пасля аднаўлення Дома соцкультуры ў Крупках там была ўстаноўлена ўжо стацыянарная кінаапаратура. Праз кароткі   час такая ж стала працаваць у мястэчку Бобр. У астатнія населенныя пункты фільмы дастаўляліся на выдзеленай культасветаддзелу аўтамашыне.

Нягледзячы на цяжкасці, да пачатку 1950-х гадоў матэрыяльная база культустаноў была ў цэлым адноўлена.

Развівалася бібліятэчная сетка: да пачатку 1950 года ў раёне працавалі 26 бібліятэк у калгасах. Таксама бібліятэкі ствараліся пры хатах-чытальнях, у школах. Ужо ў 1948 годзе у бібліятэках хат-чытальняў налічвалася больш за 9 тысяч кніг, болей, чым перад вайной.

Такім чынам, нягледзячы на складаныя абставіны, працаўнікі Крупскага раёна ў чацвёртай пяцігодцы ў цэлым паспяхова справіліся з цяжкасцямі пасляваеннага аднаўленчага перыяду, замест 5 гадоў яны на год раней дабіліся даваеннага ўзроўню ў асноўных галінах вытворчасці прамысловасці і сельскай гаспадаркі, была ў цэлым наладжана і работа ўстаноў сістэмы адукацыі, аховы здароўя і культуры.

За газетным радком

«Расце культура і дабрабыт працоўных. За гады пасляваеннай сталінскай пяцігодкі ў раёне колькасць толькі сярэдніх школ павялічылася ў 7 разоў, а настаўнікаў – амаль у 2 разы. У 82 школах навучаецца цяпер 8 931 вучань. Сума капіталаўкладанняў у будаўніцтва новых і рамонт старых школ у 1949/1950 навучальным годзе ўзрасла ў параўнанні з першым годам пяцігодкі на 300%.

Кніжны фонд бібліятэкі райцэнтра ўзрос у 3 разы і налічвае 11 800 экзэмпляраў мастацкай, палітычнай, сельскагаспадарчай і навуковай літаратуры. Працуюць тры сельскія бібліятэкі, 14 хат-чытальняў з агульнай колькасцю кніг у 9 тысяч тамоў.

Многадзетныя і адзінокія маці атрымалі дзяржаўную дапамогу ў памеры вышэй за 7 мільёнаў рублёў. Толькі за 10 месяцаў 1950 года ім выплачана 855 185 рублёў.

Сетка медыцынскіх устаноў поўнасцю адноўлена і значна пашырана. У бальніцах раёна колькасць коек павялічылася на 50 месцаў, а медыцынскага персаналу – у 2,5 разы.

«Голас калгасніка», 7 лістапада 1950 года».

Дзмітрый ХРОМЧАНКА, кандыдат гістарычных навук.